ΚΥΠΡΟΣ 2014. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Πολλά λέγονται για το 2014. Ότι θα είναι καλύτερο, χειρότερο, το ίδιο, πιο δύσκολο, και αλλά τόσα, σε σχέση με το σωτήριο 2013. Η αλήθεια είναι ότι το 2014 θα είναι τουλάχιστον διαφορετικό. Διαφορετικό σε σχέση με όσα ζούσαμε μέχρι τώρα, διαφορετικό σε σχέση με τις προτεραιότητες μας, διαφορετικό ως προς τον τρόπο που δούλευε και λειτουργούσε η Οικονομία, η Κοινωνία και οι επιχειρήσεις.
Οι παρακάτω προβλέψεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και σαν σημείο αναφοράς, σκέψεις για προβληματισμό για μια χρονιά όπου πολλά θα αλλάξουν αλλά και πολλά θα παραμείνουν τα ίδια.
· Μικρομεσαίες επιχειρήσεις – και άλλες, πολλές, θα κλείσουν. Πιο ευάλωτες θα είναι οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με το εμπόριο λόγω της χαμηλής κατανάλωσης και των υψηλών απαιτήσεων και προσδοκιών των ιδιοκτητών τους. Πολλοί μικρομεσαίοι θα επιχειρήσουν να πωλήσουν την επιχείρηση τους αλλά λόγω των παλιών αμαρτιών τους (οικογένεια σαν προσωπικό, μη έκδοση τιμολογίων, ανυπαρξία προσαρμογής ή διαφοροποίησης) μάλλον θα αποτύχουν. Στην αποτυχία πώλησης της επιχείρησης τους κάποιοι θα επιδιώξουν συνεργασίες με άλλους μικρομεσαίους αλλά και πάλι η έλλειψη εμπιστοσύνης και σωστών οικονομικών στοιχείων θα προσγειώσει πολλούς στην θλιβερή πραγματικότητα. Σαν μέτρο αντίδρασης θα υιοθετήσουν πιο έντονα την πρακτική μη έκδοσης τιμολογίων και παράνομής εργοδότησης, πρακτική που σε συνδυασμό με την αυστηρότητα του Κράτους θα τους οδηγήσει σε σκοτεινότερα μονοπάτια. Η σωτηρία τους θα κριθεί στο ρεαλισμό τους και τη παραδοχή και αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων τους.
· Μεγάλες επιχειρήσεις – οι μεγάλοι επιχειρηματίες θα τα βρουν σκούρα. Μετά το κούρεμα, τη χαμηλή ρευστότητα, τη χαμηλή ζήτηση και τις πιέσεις των τραπεζών, θα εντείνουν τις προσπάθειες για συνεργασία μεταξύ τους ακόμα πιο έντονα, ακόμα και με ανταγωνιστές τους. Αυτοί που θα βάλουν νερό στο κρασί τους και δουλέψουν γρήγορα θα έχουν κάποιο, αλλά όχι το καθοριστικό πλεονέκτημα. Θα επιβιώσουν οι επιχειρηματίες που έχουν γερή πραγματική βάση και όχι απλά δυνατά λογιστικά νούμερα.
· Τράπεζες – εξαιρετικά πολύπλοκη χρονιά για τις τράπεζες με το κόμπο να φτάνει στο χτένι όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τόσο επιχειρηματικά όσο και στεγαστικά. Οι μέτοχοι θα θέλουν τα λεφτά τους, οι δανεισμένοι θα δυσκολεύονται και οι πολιτικοί θα υπόσχονται ανεφάρμοστες λύσεις περιμένοντας τον από μηχανής θεό, το πετρέλαιο. Δίνω ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε όλες τις τράπεζες εκτός από την Ελληνική, την Κύπρου και φυσικά το Συνεργατισμό απλά και μόνο επειδή λόγω του μεγέθους τους, οι μικρότερες τράπεζες είναι πιο ευέλικτες και θα μπορούν χωρίς πολλές πολιτικές παρεμβάσεις να πιέσουν τους δανειολήπτες τους και να πάρουν περισσότερους πελάτες λόγω του μικρότερου κόστους. Τα μέτρα που λαμβάνονται για το περιορισμό μετακίνησης κεφαλαίων θα συνεχιστούν μέχρι η Οικονομία να πάρει μπροστά και αυτό απαιτεί γρήγορη εφαρμογή σκληρών αποφάσεων σε αντίθεση με το αργό μαρτύριο που αμυνόμενοι θα υπερασπίζονται οι πολιτικοί. Ότι και να γίνει, οι διαχειριστές θα κάνουν χρυσές δουλειές, κατοικίες και περιουσίες θα εκποιηθούν, κουμπαριές θα χαλάσουν και όλα θα πάνε μια χαρά, αν, ξανατονίζω, δεν έχουμε παρεμβάσεις. Αν έχουμε, ξανά, παρεμβάσεις, τότε δεν αποκλείω και νέο κούρεμα με προτεραιότητα τον Συνεργατισμό.
· Κατοικίες – οι τιμές θα εξακολουθήσουν να μειώνονται και το 2014 συνδυάζοντας τη χαμηλή ρευστότητα στην αγορά, τη μεγάλη προσφορά και τη χαμηλή ζήτηση (σε αυτές τις τιμές). Η ζήτηση θα εξακολουθήσει να είναι αρκετή αλλά οι πολίτες δεν θα είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν στις τιμές που θέλουν οι πωλητές αλλά στις τιμές που μπορούν να διαθέσουν οι ίδιοι.
· Καταναλωτές – η αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες θα είναι μεγάλες. Οι προσφορές προϊόντων και υπηρεσιών θα είναι έντονες όπως έντονες θα είναι και οι δονήσεις που θα δημιουργήσει αυτό σε δυνατές μάρκες που πολλοί επιχειρηματίες και αναλυτές θεωρούν αθάνατες. Αύξηση στις αγορές από το διαδίκτυο, στα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα και στα τρόφιμα.
· Πολιτική – για ακόμα μια χρονιά αίσθηση θα δημιουργήσουν τα καρφώματα, οι συσκέψεις επι συσκέψεων, η ανικανότητα υιοθέτησης σοβαρών και υλοποιήσιμων μέτρων για την οικονομία και ο λαϊκισμός. Ευτυχώς, πλέον, το παιγνίδι ελέγχετε από τρίτους και στο τέλος παρά τις διαφωνίες θα αναγκαστούν να εφαρμόσουν μέτρα που θα βοηθήσουν μακριά από ηρωισμούς όπως αυτούς του Μαρτίου 2013.
Το 2014 προσφέρετε σαν η τέλεια ευκαιρία για αλλαγές. Το θέμα είναι αν θα αλλάξουμε και θα προχωρήσουμε ή θα επιμένουμε στα ίδια για να πάθουμε, και πάλι, περίπου τα ίδια. Εσείς τι θα κάνετε το 2014;
Νίκος Χριστοφόρου
Σύμβουλος Επιχειρήσεων