ΥΠΟΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗ ΒΛΑΚΕΙΑ

Σε πολλές περιπτώσεις η ‘βλακεία’ μπορεί να αποδειχθεί σαν υπέρτατο πλεονέκτημα. Πως αλλιώς μπορούμε να δικαιολογήσουμε τα τόσα τρανταχτά φαινόμενα γύρω μας;

Πολλά κλασσικά παραδείγματα βλακείας μας περιβάλλουν καθημερινώς σε τόσο μεγάλο βαθμό και στο τέλος, μέσο της ‘τριβής’ με τη Βλακεία αλλά και την παραδοχή ‘για να το κάνουν σημαίνει ότι κάποιος το σκέφτηκε’ ο κοινός λογικός Νους μαστουρώνει, δέχεται και την δικαιολογεί.

Το ολοκαίνουριο ‘φρούτο’ των αξιόγραφων, γραμματίων και άλλων επενδυτικών πακέτων είναι ένα κλασσικότατο παράδειγμα ότι η Βλακεία καλά κρατεί, ή μάλλον, καλλιεργείτε εντατικά.

Το 1999 είχαμε τις πρώτες ενδείξεις. Ολόκληρη η Χώρα ανακάλυψε το χρηματιστήριο και τίποτα πλέον δεν ήταν το ίδιο: οι γέροι έπαιζαν το κομπόδεμα τους σε μετοχές, οι γριές μαγείρευαν φασόλια και συζητούσαν για τα spreads, οι επενδυτικές και συμβουλευτικές εταιρίες ήταν περισσότερες από τα περίπτερα, το portfolio έγινε θέμα συζήτησης στα καφενεία και κάποιοι έγιναν ακόμα πιο πλούσιοι. Οι υπόλοιποι που το έπαιζαν ειδήμονες ακόμα κλαίγονται και προσπαθούν να μας πείσουν ότι ‘κάποιος κακός τους χρησιμοποίησε’.

Όταν κόπασε και μαλάκωσε ο ντόρος του χρηματιστηρίου ξεκίνησε η φούσκα της ανάπτυξης Γης. Και πάλι οι ‘έξυπνοι επενδυτές’ αγόραζαν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν τα χωράφια της γριάς στον γκρεμό του χωριού για να κτίσουν διαμερίσματα στους πεινασμένους επενδυτές. Πάει και αυτό. Έχουμε χιλιάδες χτισμένα, απούλητα, ακατοίκητα, ανοίκιαστα και χρωστούμενα σπίτια και διαμερίσματα, και οι δόσεις τρέχουν.

Τώρα παρόμοιοι ‘έξυπνοι επενδυτές’ ανακάλυψαν τον τροχό στη μορφή των αξιόγραφων. Με την υπόσχεση ασυνήθιστα υψηλού επιτοκίου επένδυσαν πάλι σε κάτι που δεν διάβασαν ποτέ, δεν κατέχουν και δεν καταλαβαίνουν τους κανόνες που διέπεται. Και πάλι κλαίγονται.

Μην φοβάστε. Και αυτό θα κοπάσει και θα πάμε παρακάτω. Αλλά μην λυπάστε τους ‘βλάκες’. Μόνοι τους τα παθαίνουν προσπαθώντας να κρυφτούν πίσω από την μάζα τους φωνάζοντας ότι ‘δεν είναι δυνατόν να κάναμε τόσοι πολλοί λάθος’. Αγνόησαν την βασική αρχή της επένδυσης, που είναι το Ρίσκο, και προσπάθησαν να ‘γελάσουν’ της αγοράς.

Μην υποτιμήσετε ποτέ την Βλακεία, με ή χωρίς εισαγωγικά. Ο Βλάκας δουλεύει και λειτουργεί με δικούς του κανόνες και το περίεργο είναι ότι κάποιες φορές χτυπά διάνα. Και τότε είναι που παίρνει τα πάνω του, κοκορεύεται και συνεχίζει με πιο εντατικό τρόπο. Ίσως κάποτε, κάποιοι να του επιτρέπουν να κερδίσει για να χαρεί, αλλά στο τέλος η ‘Μάνα’ βγαίνει πάντα κερδισμένη. Πολλοί επενδύουν κιόλας στην Βλακεία.

Αν δεν γνωρίζετε κάτι μπορείτε να ρωτήσετε αλλιώς μην το παίζεται παντογνώστες, και συνήθως η μισή αλήθεια είναι πιο επικίνδυνη από το ψέμα. Το γεγονός και μόνο ότι κάνουν κάτι οι πολλοί δεν σημαίνει ότι αυτό είναι λογικό, ασφαλές, σίγουρο ή σωστό.

Στην περίπτωση των αξιόγραφων είχαμε τους ‘επενδυτές’ να εφαρμόζουν κανόνες Ταβλιού σε μια παρτίδα εξειδικευμένου Σκακιού με τους Τραπεζίτες. Οι επενδυτές έπαιζαν με ζάρια και οι τραπεζίτες με τα μικρά γράμματα.

Ποντάρω στους Τραπεζίτες και δέχομαι στοιχήματα.

Εσείς πόσους ‘Βλάκες’ ξέρετε;

Νίκος Χριστοφόρου

Σύμβουλος Επιχειρήσεων