ΩΡΑΙΕΣ ΙΔΕΕΣ, ΧΑΛΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ
Μου αρέσουν πολύ οι νέες ιδέες για επιχειρήσεις, ειδικά όταν είναι πρωτότυπες, αλλά μου αρέσουν ακόμα περισσότερο οι παλιές ιδέες, που δεν είναι πρωτότυπες αλλά έχουν καλές πιθανότητες να πετύχουν. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι τεράστια αλλά κυρίως εντοπίζετε στο εξής: οι ωραίες ιδέες ακούγονται πολύ καλά και προσελκύουν τα βλέμματα ενώ οι ‘κοινότυπες’ ιδέες ακούγονται ψηλοχάλια, δεν προσελκύουν τα βλέμματα (ίσως και να τα αποστρέφουν) αλλά έχουν πολύ καλύτερες πιθανότητες να σχεδιαστούν, μελετηθούν, ξεκινήσουν, επιβιώσουν και πετύχουν.
Αφορμή για αυτό το άρθρο είναι ο καταιγισμός ειδήσεων, ανακοινώσεων, παροτρύνσεων και συνεδρίων που βλέπω το τελευταίο διάστημα στα Κυπριακά ΜΜΕ και που αφορούν νέες επιχειρήσεις, startups (το νεοφυείς μου ακούγετε πολύ χάλια) και στο τέλος της ημέρας παροτρύνουν τον καθένα να τολμήσει, να μάθει, να εμπνευστεί, να δημιουργήσει την δική του επιχείρηση. Παραβρέθηκα σε αρκετά τέτοια events, όπου φυσικά δεν άρθρωσα λέξη, απλά και μόνο για να ακούσω τι θα λεχθεί, πως θα διατυπωθεί, και στο τέλος της ημέρας φυσικά, αν θα υλοποιηθεί. Το τι άκουσα δεν μπορώ να πω ότι με σόκαρε αλλά αντιθέτως με προβλημάτισε και με προβλημάτισε πολύ.
Για να μην σας τα πολυλογώ ή όλη συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από κάποιους που τόλμησαν και τα κατάφεραν (να ξεκινήσουν, όχι ακόμα να πετύχουν), σε αναφορά κάποιων περιπτώσεων από άλλες χώρες που έκαναν το θαύμα (το γνωστό ‘ξεκίνησε από ένα γκαράζ και τώρα είναι εκατομμυριούχος’), παρουσίαση νέων ιδεών που κυρίως περιστρέφονταν γύρω από ένα πιασάρικο όνομα ιστοσελίδας και τέλος παρουσιάσεις εταιριών δικηγόρων, λογιστών, και συμβούλων επιχειρήσεων που μπορούν και θα σταθούν δίπλα στις επιχειρήσεις προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες, χρόνο και φαιά ουσία τους μέχρι οι νέες αυτές επιχειρήσεις να επιτύχουν.
Όπως σας ανάφερα, προβληματίστηκα πολύ κυρίως από το γεγονός ότι το 95% του χρόνου αφιερωνόταν στο τέλειο, ουτοπικό σενάριο του ‘όλα θα πάνε καλά’ και ελάχιστος χρόνος δινόταν σε αναφορές αποτυχιών, λαθών και χρεωκοπιών. Και πάλι, για να μην παρεξηγούμε, μου αρέσουν οι ωραίες ιδέες που μπορούν να διαταράξουν μια αγορά αλλά οι πιθανότητες να πετύχουν, και όχι απλά να ξεκινήσουν, τέτοιες ιδέες, συγνώμη που θα σας το πω, είναι πάρα πολύ λιγότερες από την πιθανότητα αυτές οι ιδέες που μετενσαρκώνονται σε επιχειρήσεις, να αποτύχουν. Και με το να αποτύχουν δεν εννοώ απλά να κάνουν μια δοκιμή και απλά να χάσουν κάποιο χρόνο η κεφάλαιο αλλά να επιδεινώσουν κατά πολύ την οικονομική θέση του επενδυτή/επιχειρηματία. Όσοι προστρέξετε να με χαρακτηρίσετε πεσιμιστή, απαισιόδοξο ή οτιδήποτε άλλο σας αναφέρω ότι είμαι πάρα πολύ αισιόδοξος αλλά πρώτα είμαι ρεαλιστής.
Έτσι, χωρίς περαιτέρω χρονοτριβή, θεωρίες, αμερικανιές και φαρφάρες, θα σας παραθέσω μερικά σημεία που θεωρώ ουσιώδη και άξια προσοχής για τον κάθε ένα που σκέφτεται να δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση, πριν παραιτηθεί από την δουλειά του, βάλει υποθήκη το χωράφι του παππού στο χωρίο και βάλει το καπέλο του επιχειρηματία:
Μέγεθος αγοράς – ένα από τα πιο συχνά λάθη που κάνουν οι νέοι επιχειρηματίες. Υπερτιμούν κατά πολύ το μέγεθος της αγοράς που θα στοχεύσουν ή, ακόμα χειρότερα, υποτιμούν τους ανταγωνιστές τους, και μπαίνουν σε ένα παιχνίδι ‘ιδανικής’ λογιστικής όπου “σε ένα πληθυσμό ενός εκατομμυρίου κατοίκων, απευθυνόμαστε στο 50%, το 10% θα είναι πελάτες μας, επί τόσες πωλήσεις, ίσον τόσο κέρδος”. Κανόνας πρώτος: ειδικά όταν πρόκειται για νέες, παρθένες ιδέες, η προσπάθεια να καθορίσεις το μέγεθος της αγοράς είναι το ίδιο με την πιθανότητα να πάρει η Ομόνοια το champions league: πολύ μικρή (και για να το καταλάβετε, είμαι και εγώ Ομονοιάτης. Φανταστείτε αν δεν ήμουν). Μετρήστε σωστά αυτό που υπάρχει, όχι αυτό που επιθυμάτε και εύχεστε.
Κεφάλαιο – εδώ σοβαρεύουν τα πράγματα. Είναι άλλο να καθόμαστε όλοι σε μια καφετέρια και να κάνουμε σενάρια επί χάρτου μεταξύ τυριού και οίνου (σε αυτή τη περίπτωση, μεταξύ latte και brownies), και άλλο πράγμα να πωλείς περιουσία, να υπογράφεις δάνεια, να υποχρεώνεις εγγυητές και να απειλείς γιαγιάδες για κοτσάνια. Κανόνας δεύτερος: πριν βάλετε κεφάλαιο ελαχιστοποιήστε τις πιθανότητες αποτυχίας. Δεν θα μπορέσετε ποτέ να μηδενίσετε την πιθανότητα αποτυχίας αλλά σε αυτή τη φάση είναι πιο πιθανό να έχετε πολύ χρόνο στη διάθεση σας από το να έχετε πολύ κεφάλαιο, άρα, επενδύστε χρόνο πριν επενδύσετε κεφάλαιο. Αν ανήκετε στην κατηγορία όπου έχετε αρκετό κεφάλαιο αλλά όχι χρόνο, σταματήστε άμεσα να διαβάζετε αυτό το άρθρο. Δεν είναι για εσάς.
Αναγνωρισιμότητα/θετικά σχόλια αντί πωλήσεις – το γεγονός ότι ρωτήσατε 10 συγγενείς και 1000 φίλους στο facebook και σας είπαν ότι η ιδέα σας είναι πολύ καλή, δεν σημαίνει και πολλά πράγματα. Θα αγόραζαν; Αυτό είναι το ζουμί. Μην συγχύζετε το γεγονός της αναγνωρισιμότητας που μπορείτε να πετύχετε με διαφήμιση με τις πωλήσεις. Αν η διαφήμιση δεν μεταφραστεί σε πωλήσεις, κάνατε μια τρύπα στο νερό. Το ότι σας ξέρουν όλοι δεν σημαίνει ότι θα πωλήσετε σε όλους και ακόμα οι τράπεζες δεν μπορούν να δεχτούν καταθέσεις σε likes. Κανόνας τρίτος: η διαφήμιση είναι ένα όπλο. Αν το χρησιμοποιήσετε σωστά θα σας βοηθήσει αλλά δεν θα σας σώσει. Αν την χρησιμοποιήσετε λάθος, θα πυροβολήσετε το πόδι σας ή μάλλον το πορτοφόλι σας.
Διοίκηση – το ζουμί. Είναι κατά πολύ προτιμότερο να έχετε τις απαραίτητες διοικητικές ικανότητες και μια μέτρια ή ακόμα και χάλια ιδέα από το να έχετε μια απίθανη ιδέα και χάλια ικανότητες διοίκησης. Οι καλές διοικητικές ικανότητες μπορούν να σταματήσουν ένα λάθος βήμα, να βελτιώσουν μια κακή ιδέα ή να σας σταματήσουν πριν πουλήσετε τα ασημικά για κάτι που δεν αξίζει. Κανόνας τέταρτος: κανένας δεν μπορεί να πετύχει μόνος του αλλά όλοι αποτυγχάνουν μόνοι τους. Βεβαιωθείτε ότι περιβάλλεστε από άτομα που είναι ειλικρινή, εργατικά και σοβαρά.
Είμαι της άποψης ότι οι κακές επιχειρήσεις είναι απαραίτητες για μια οικονομία γιατί αυτές οι κακές επιχειρήσεις δίνουν το έναυσμα για την δημιουργία άλλων, καλύτερων επιχειρήσεων. Αν έχετε κεφάλαιο ίσως να είναι καλύτερα να επενδύσετε σε μια υφιστάμενη, δοκιμασμένη επιχείρηση από το να ξεκινήσετε κάτι παρόμοιο εσείς. Αν από την άλλη έχετε χρόνο, μελετήστε ρωτήστε, πειραματιστείτε, πριν δεσμευτείτε. Καλή τύχη.
Νίκος Χριστοφόρου
Σύμβουλος Επιχειρήσεων